Comments by "ZorbaTheDutch" (@ZorbaTheDutch) on "De snijtafel - De meeste mensen deugen (#73.2)" video.

Voor het eerst een echt goede weerlegging in deze reeks wat mij betreft, van het "Lord of the Flies" verhaal en de zogenaamde échte' versie. Dit is hoe het moet: zelf goed onderzoeken hoe het echt zit en dan aangeven welke verschillen er zijn (groepsgrootte, homogeniteit) en waarom dat relevant is met betrekking tot de punten die Bregman wil maken. Bregman lijkt hier te hebben gedacht dat deze anekdote wel mooi in zijn verhaal past, heeft er verder waarschijnlijk niet echt naar gekeken en over nagedacht en zet het dan opportunistisch in, om de lezer te verleiden te denken:ach wat mooi en hartverwarmend hoe mensen onder slechte omstandigheden er met zijn allen het beste van probeerden te maken.
15
Zoals Kasper zelf al aangeeft, zijn de Holocaust en de gewelddadige repressieve regimes van China en de Sovjet-Unie natuurlijk geen verhalen. Dus knip zo'n fout er dan uit zou ik denken en formuleer je kritiek op een juiste wijze. Los daarvan lijkt de implicatie te zijn dat deze voorbeelden tegenspreken dat "de meeste mensen deugen". Maar dat valt te bezien. Het gaat bij deze misdaden tegen de menselijkheid vaak over een vrij beperkte (machtige) groep mensen die eraan ten grondslag ligt, de politiek, de overheid, juist niet "de meeste mensen" dus. Daarnaast is deugen niet hetzelfde als moreel goed zijn, een fout die steeds lijkt terug te keren in de redenaties van De Snijtafel. Deugen is ook je aan de regels houden, je conformeren, handelen naar normen. En juist dat was één van de redenen dat de Holocaust kon plaatsvinden: veel mensen bleven maar gewoon doen wat er van ze verwacht werd. Velen werkten niet zozeer actief mee aan de Holocaust, maar juist passief.
1
@jpglaarh Ik zou niet te veel op de titel(s) leunen of losse zinnen, is tenslotte ook marketing. Maar ik snap wat je bedoelt. Bregman verduidelijkt zijn begrippen te weinig denk ik, geldt ook voor "beschaving". Maar hij doet het wel enigszins, vaak impliciet. Deugen heeft geen heldere, eenduidige definitie, dus daar speelt interpretatie en context ook een rol. Vandaar dat ik 'ook' gebruikte bij de extra betekeniisen van deugen (niet 'vooral'). Wat ik dan wel denk is dat je als Snijtafel daar op in zou moeten ingaan. Je zou het Bregman gewoon kunnen vragen natuurlijk. Wat bedoel je eigenlijk met "deugen"? En in wiens ogen? Ook niet onbelangrijk. Dat Bregman in zijn boek veel over "het goede in de mens" praat is zeker zo en dat is wel echt een groot thema inderdaad. Maar als je dan de Holocaust als tegenvoorbeeld wilt nemen, moet je wel kijken naar hoe die tot stand kwam en uitgevoerd werd. En dan zie je volgens mij dat er een kleine, machtige groep is met heel slechte ideeën, grootse propaganda en dat de rest vooral meeloopt in het systeem. En dat top-down systemen in zichzelf goede mensen tot heel slecht gedrag kunnen verleiden, is dan denk ik wel weer juist een thema van het boek. Dat heel veel Duitsers na 1945 ook weer tot "het goede" overgingen, zegt misschien ook wat over hoe het kwaad vooral van hogerhand kwam en niet zozeer uit de burgers zelf. Natuurlijk kun je je wel afvragen wat "het goede van mensen" waard is, als het af en toe zo gigantisch fout gaat. Was leuk geweest als het in De Balie daarover was gegaan. Maar dat op zichzelf goede mensen beïnvloedbaar zijn en tot kwaad kunnen overgaan is niet direct een contradictie in mijn ogen. Dat er in invloedrijke Westerse literatuur vaak een beeld is geschapen van een mens die zonder sterke gezagsstructuren zou verworden tot een gewelddadig primitief wezen is denk ik gewoon waar. Dat kwam machthebbers natuurlijk ook heel goed uit. Maar juist de Holocaust laat zien dat dit ook totaal tegenovergesteld kan werken. Bregman heeft een zeer toegankelijk, populair-wetenschappelijk boek geschreven. Dat verklaart deels waarom hij niet alles volledig uitlegt en definieert en waarom hij de lezer graag "meeneemt" in verhalen en anekdotes die niet altijd stevig onderbouwd zijn. Dat hoort deels bij het genre. Maar je kunt hem wel aanrekenen dat er ook duidelijke fouten in staan en suggestieve redeneringen op basis van soms wat opportunistisch bij elkaar geplukte citaten en onderzoeken die ook niet altijd even goed worden weergegeven. Hopelijk focust De Snijtafel daar vooral op. Deze aflevering is al duizendmaal beter dan het geneuzel en gedram van de eerste uitzending.
1
@jpglaarh Dat De Snijtafel van mij minder ruimte krijgt, klopt. Dat komt omdat zij (vaak nogal destructieve) critici zijn, terwijl Bregman daadwerkelijk (constructief) een boek geschreven heeft. Het is een beetje hetzelfde als bij de succesvolle voetbalcoach die ook wel eens fouten maakt en de zogenaamd kritische journalist die vooral alle negatieve dingen wil benadrukken en impliciet pretendeert het zelf beter te weten.
1
@jpglaarh "Zijn boek is dat alle (nou ja: veel) deprimerende verhalen over de menselijke natuur zijn weerlegd in de afgelopen 40 jaar wetenschap en dat het tijd is voor een positief mensbeeld." En juist in het daarvoor aandragen van vele argumenten, slaagt hij wat mij betreft wel, ook al is niet alles even goed in het boek.
1