Comments by "HJ GE" (@hjge1012) on "De snijtafel - De Brainwash Talk van Paul Verhaeghe (#70)" video.
-
Ik zit te luisteren en ik vind zijn verhaal verbijsterend incoherent. Ik moet echt puzzelen, pauzeren en terug lezen, om er iets van te maken. Met name de structuur van z'n verhaal maakt het nogal lastig. Zijn verhaal begint echter gewoon met een betoog voor de tabula rasa opvatting. Iets waar de meeste mensen al best een idee bij hebben en dat makkelijk veel beter uitgelegd had kunnen worden. Hij maakt het zelfs voor mij lastig om te volgen -- en ik ken de theorie al grotendeels.
Wat daarna komt is wat mij betreft structureel nog meer incoherent. Zoals jullie al aan geven, spreekt het zijn eerste punt grotendeels namelijk tegen. Het gaat in tegen het 'wezen', en wat dat 'wezen' dan is, dat is dan bijna niet meer te onderbouwen als je een tabula rasa aanhanger bent. Ik zie dus totaal niet hoe die vervreemding past binnen zijn bredere verhaal.
Vervolgens brengt hij het samen. We zijn maakbaar door onze omgeving, maar ook vervreemd. Het enige wat ik me hier bij kan voorstellen, komt toch weer terug op het voorbeeld dat hij in het begin van z'n betoog gaf, over dat de identiteit gemaakt wordt in de kinderentijd en dat het daarna lastiger te veranderen is. Hierbij wordt in het kind zijn als het ware een fundament gelegd, waarna je, naarmate je ouder wordt, allemaal verandering aan brengt.
Maar is dit nou niet juist waar hij het niet mee eens was in het begin van de video? En nou zit daar vast wel ergens een tussenweg in, maar heel duidelijk en goed wordt dit niet uitgelegd. In tegendeel zelfs. Zijn verhaal maakt zijn standpunten alleen maar meer verwarrend.
Dan pleonexia. Ook hiervan begrijp ik niet hoe dit in zijn betoog past. Hij gelooft toch in de maakbaarheid? Waar komt die drang naar meer en meer dan vandaan? Is dat ook aangeleerd? Is dat inherent aan 'het wezen'? Ontkom je er niet aan om zoiets aan iemand te leren? Is dit een bijproduct van andere zeer positieve dingen die je mensen leert? Hoe zit dat?
Als ik zo tussen de regels door lees, dan lijkt hij te denken dat dit een inherente eigenschap van de mens is(quote uit zijn betoog: "onweerstaanbare aandrang die in ons zit"). En als dit inherent aan het wezen is, waarom andere eigenschappen dan niet ook? drang naar vrijheid, drang naar medezeggenschap, drang naar ... enz enz. En als het maakbaar is, zouden al die communistische regimes er dan niet vanaf moeten zijn gekomen en een groot success zijn geweest? Al haal ik absoluut niet uit zijn betoog dat dit maakbaar zou zijn. Wel stuurbaar -- maar dat is iets heel anders.
Alhoewel het voor mij nog altijd onduidelijk is waar hij precies staat, zie ik veel gelijkenissen met het regime van Pol Pot. Die zagen communistische regimes om hem heen falen, dus die dachten dat het noodzakelijk was om meer extreme maatregelen te hanteren. Waar deze beste man blijkbaar alle concurrentie wil afschaffen, wilde Pol Pot alle cultuur dragers simpelweg vermoorden. Dan zijn die foute en boosaardige gedachtes en gevoelens er niet meer en aangezien iedereen maakbaar is, kan je vervolgens iedereen opvoeden tot een onzelfzuchtig en goed mens.
Enfin, daar laat ik het bij. Ik word in ieder geval niet heel vrolijk van zo'n vaag en incoherent betoog. Ik word dan wel weer vrolijk van deze bespreking van het desbetreffende betoog. ;)
3